Jak wziąć rozwód? Kompleksowy poradnik dotyczący rozwodu krok po kroku

9 lipca 2025

Rozwód to trudne doświadczenie, ponieważ wiąże się z problemami natury emocjonalnej, prawnej, jak i finansowej. Rozwód nie musi być jednak długotrwałym i skomplikowanym procesem, jakim czasami bywa. Należy natomiast zdawać sobie sprawę z tego, że o jego przebiegu decyduje wiele czynników, o czym w dalszej części bloga. Niewątpliwie rozwód generuje stres, co może się przekładać na proces decyzyjny, a przez to, na czas jego trwania,  jak i na wynik końcowy wyroku rozwodowego, w tym na podział majątku dorobkowego małżonków. Ponieważ małżonkom towarzyszy często żal, gniew i smutek z pola widzenia uciekają ich interesy, a często, jak posiadają małoletnie dzieci – dobro dzieci.

Każda sprawa rozwodowa jest inna i przebieg postępowania może się różnić, w zależności od indywidualnych okoliczności sprawy. Niewątpliwie podejmując decyzję o rozwodzie, warto jest skorzystać z konsultacji prawnej z adwokatem czy radcą prawnym. Zdarza się bardzo często, że małżonkowie z wieloletnim stażem nie znają swoich praw, jak i obowiązków wynikających z kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, tym bardziej nie wiedzą, jakie konsekwencje prawne, jak i majątkowe pociąga za sobą orzeczenie rozwodu, co może doprowadzić do nieodwracalnych skutków prawnych dla każdego z nich.

 

Z tego artykułu dowiesz się, jak wziąć rozwód i poznasz przebieg sprawy rozwodowej, w szczególności:

 

• jakie są przesłanki, by uzyskać rozwód,
• jak przebiega rozprawa rozwodowa,
• w jakiej formie następuje orzeczenie rozwodu,
• do jakiego sądu wnosi się pozew rozwodowy,
• kiedy następuje rozwód z orzekaniem o winie, a kiedy bez.

 

Przesłanki rozwodu — co jest podstawą, by złożyć pozew rozwodowy?

Podstawą do rozwiązania małżeństwa w Polsce musi być trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego stron. Trwały i zupełny rozkład oznacza, że małżeństwo istnieje już tylko formalnie, a więzi łączące małżonków uległy całkowitemu i nieodwracalnemu zerwaniu. Te dwie przesłanki muszą zaistnieć łącznie.

Trwały rozkład pożycia małżeńskiego

Rozkład pożycia musi być trwały, czyli nie może być przejściowym kryzysem, a stanem definitywnym. Oznacza to, że małżonkowie nie widzą szans na powrót do wspólnego 
pożycia. Sąd bada czas trwania rozkładu, jego przyczyny oraz czy małżonkowie 
podejmowali próby ratowania małżeństwa.

 Zupełność rozkładu oznacza, że muszą ustać wszystkie więzi łączące małżonków:

• więź duchowa: ustanie uczuć, zaufania, wzajemnego szacunku i wsparcia,
• więź fizyczna: zaprzestanie współżycia płciowego,
• więź gospodarcza: rozdzielność majątkowa, odrębne gospodarstwa domowe.

 

Nie ma przy tym znaczenia, czy strony mieszkają razem. Jeżeli są spełnione powyższe przesłanki, a małżonkowie prowadzą odrębne życie, sąd rozwiąże małżeństwo w związku z tym, że między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego.

Przeszkody do orzeczenia rozwodu

Jeśli sąd uzna, że rozkład pożycia nie jest trwały lub zupełny, oddali pozew o rozwód.

Ponadto mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Nie jest również możliwe, aby sąd rozwiązał małżeństwo, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo, że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Etapy rozwodu krok po kroku — od pozwu do wyroku rozwodowego

Oto jak przebiega postępowanie rozwodowe i cała procedura rozwodowa:

Krok 1: Złożenie pozwu o rozwód

Rozwód następuje przez orzeczenie sądu, a zatem jest związany ze złożeniem pozwu o rozwód przez jednego z małżonków, który inicjuje wszczęcie procesu rozwodowego. W przypadku złożenia pozwu o rozwód przez każdego z małżonka sprawa o rozwód będzie się toczyła z powództwa tego z małżonków, który pierwszy złożył pozew o rozwód. Postępowanie wywołane złożeniem pozwu w późniejszym czasie przez drugiego małżonka ulega umorzeniu na mocy art. 355 § 1 kpc. Drugi małżonek będzie wówczas pozwanym w sprawie wywołanej złożeniem pozwu przez pierwszego małżonka i będzie mógł  zająć stanowisko w sprawie, łącznie z wnioskiem o rozwiązanie małżeństwa, składając odpowiedź na pozew. Zatem nie ma znaczenia, który z małżonków będzie powodem czy pozwanym.

• Wniesienie pozwu powinno nastąpić do sądu okręgowego właściwego dla ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków.
• W pozwie rozwodowym należy wskazać:
• dane stron,
• datę i miejsce zawarcia małżeństwa,
• przyczyny rozkładu pożycia,
• żądania (np. orzeczenie rozwodu, alimenty, podział majątku),
• dowody na poparcie swoich twierdzeń.

 

Krok 2: Doręczenie pozwu pozwanemu

 

• Sąd doręcza odpis pozwu pozwanemu, który ma 14 dni na złożenie odpowiedzi na pozew.
• W odpowiedzi na pozew pozwany ma prawo ustosunkować się do żądań powoda i przedstawienia swojego stanowiska.

 

Krok 3: Pierwsza rozprawa w sprawie rozwodowej

Na pierwszej rozprawie rozwodowej sąd:

• przesłuchuje strony i ewentualnych świadków,
• może zarządzić mediacje lub postępowanie dowodowe.

 

Krok 4: Postępowanie dowodowe

 

•  Sąd przeprowadza dowody w celu ustalenia okoliczności sprawy (np. przesłuchanie stron, świadków, opinie biegłych).

 

Krok 5: Wyrok

Sąd wydaje wyrok, w którym orzeka o:

• rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód,
• winie za rozkład pożycia (lub jej braku),
• władzy rodzicielskiej nad dziećmi,
• zasądzeniu alimentów,
• podziale majątku.

 

Krok 6: Apelacja

 

Od wyroku sądu I instancji przysługuje prawo do złożenia apelacji do sądu I instancji.

Krok 7: Uprawomocnienie się wyroku - prawomocność wyroku rozwodowego

 

•  Po uprawomocnieniu się wyroku rozwód staje się prawomocny i skutkuje rozwiązaniem małżeństwa.
•  Rozwód może być orzeczony z winy jednego lub obojga małżonków albo bez orzekania o winie.

Rozwód z orzeczeniem winy

Składając pozew o rozwód, można wnosić aby Sąd orzekł rozwód z wyłącznej winy drugiego małżonka, w sytuacji przyczynienia się tego małżonka do rozkładu pożycia małżeńskiego stron. Mówimy tu o sytuacji kiedy małżonek swoim zachowaniem doprowadził do rozkładu pożycia małżeńskiego, inaczej mówiąc, gdyby nie owo zachowanie małżonka, małżeństwo dalej by istniało.

Przykłady zachowań, które mogą być uznane za winę:

• zdrada,
• przemoc fizyczna lub psychiczna,
• alkoholizm,
• narkomania,
• hazard,
• uporczywe unikanie współżycia,
• opuszczenie rodziny.

 

Skutki orzeczenia o winie:

 

• Alimenty: jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest zobowiązany, by przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

 

• Podział majątku: wina może wpłynąć na podział majątku wspólnego, jeśli sąd uzna, że jeden z małżonków przyczynił się do jego pomniejszenia. Chodzi tu o sytuację w której małżonek nie przyczyniał się przed rozwodem do powstania majątku wspólnego i majątek ten marnotrawił (np. przez popadnięcie w nałogi – hazardu narkomanii, alkoholizmu. Wówczas nie dzielimy majątku małżeńskiego na pół (w przypadku obowiązywania wspólności majątkowej małżeńskiej). Możemy za to wnosić o ustalenie nierównych udziałów w majątku małżeńskim.
• Kontakty z dziećmi: wina może wpłynąć na ustalenie kontaktów z dziećmi, Jeżeli utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem poważnie zagraża dobru dziecka lub je narusza, sąd zakaże ich utrzymywania.
•  Kwestie moralne: Dla wielu osób orzeczenie o winie ma znaczenie moralne,ponieważ potwierdza, że to druga strona ponosi odpowiedzialność za rozkład pożycia.

 

Rozwód bez orzeczenia winy

Obie strony mogą wnosić aby sąd zaniechał ustalania winy, wnosząc orzeczenie rozwodu bez orzeczenia winy stron. Warunkiem takiego rozstrzygnięcia musi być, że obie strony procesu wnoszą o orzeczenie rozwodu bez orzeczenia winy. Wówczas sąd nie będzie ustalał winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego stron, a jedynie będzie badał czy zostały spełnione przesłanki rozwodu.

Rozwód z winy obu stron

Rozwód z winy obu stron to sytuacja, w której sąd orzekając rozwód, stwierdza, że oboje małżonkowie przyczynili się do rozkładu pożycia małżeńskiego. Wina ta nie musi być równa, nie istnieje bowiem gradacja winy (tzn. że jedna strona w większej mierze przyczyniła się do rozkładu pożycia małżeńskiego ponosi winę), ale każde z małżonków musi w sposób zawiniony przyczynić się do rozpadu małżeństwa. Niekoniecznie jednak w równej mierze. Stopień winy nie ma tu znaczenia.

Kiedy sąd orzeka rozwód z winy obu stron?

Sąd orzeka rozwód z winy obu stron, gdy z materiału dowodowego (np. przesłuchania stron, zeznań świadków, dokumentów) wynika, że oboje małżonkowie swoim zachowaniem przyczynili się do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia. W sytuacji, kiedy każdy z małżonków będzie wnosił o orzeczenie rozwodu z winy drugiego małżonka, może się zdarzyć, że sąd uznając, że każde z małżonków przyczyniło się do
rozkładu pożycia małżeńskiego, rozwiąże małżeństwo z winy obu stron.

Przykłady sytuacji, które mogą prowadzić do orzeczenia rozwodu z winy obu stron:

• zdrada małżonków,
• przemoc fizyczna lub psychiczna stosowana przez małżonków,
• nadużywanie alkoholu lub narkotyków przez małżonków,
• zaniedbywanie obowiązków rodzinnych przez małżonków,
• utrata więzi emocjonalnej i brak chęci ratowania małżeństwa przez małżonków.

 

Podkreślić należy, że zachowanie małżonków może być różne np. jeden małżonek będzie stosował przemoc psychiczną i fizyczna, nadużywał alkohol, a drugi dopuści się zdrady małżeńskiej. W takich przypadkach Sąd może orzec winę obojga małżonków.

Skutki rozwodu z winy obu stron:

 

• Alimenty: w przypadku rozwodu z winy obu stron, każde z małżonków może żądać alimentów od drugiego małżonka, jeśli znajduje się w niedostatku.
• Władza rodzicielska, kontakty z dzieckiem i alimenty na dziecko: Orzeczenie o winie obojga małżonków nie ma wpływu na władzę rodzicielską, kontakty z dzieckiem i alimenty na dziecko.
• Podział majątku: orzeczenie o winie obojga małżonków nie ma wpływu na podział majątku wspólnego. 
• Adwokat rozwodowy — wsparcie prawne przy rozwodach w Gliwicach

Mając na względzie to, że sprawy rozwodowe są nacechowane emocjonalnie i często należą
do niezwykle trudnych przeżyć, w postępowaniu rozwodowym rekomendowane jest skorzystanie z profesjonalnej pomocy prawnej adwokata.

Nasza kancelaria adwokacka w Gliwicach specjalizuje się w tego rodzaju sprawach,zapewniając nie tylko wsparcie merytoryczne, a przede wszystkim poczucie bezpieczeństwa,większego spokoju i zrozumienie. Podpowiadamy i nakierowujemy naszych klientów na to,jak wziąć rozwód tak, by cała rozprawa rozwodowa nie przeciągała się latami i nie była nadmiernym obciążeniem emocjonalnym. Zapraszamy do umówienia się na spotkanie, na którym będziemy mogły poznać bliżej Twoją sytuację.